احتمالا دهه شصتی‌ها و افراد متولد اوایل دهه هفتاد، قلک‌های سفالی و پلاستیکی نوستالژی را خوب به خاطر دارند. آن قلک‌ها ارزشمندترین دارایی ما بودند. روزها و شب‌های زیادی درباره خریدن یک عروسک و دوچرخه نو یا یک کنسول بازی نوستالژیک، رویاپردازی می‌کردیم. هر روز، اسکناس‌های سبز هزارتومانی و سکه‌های ۲۵تومانی را در آن قلک می‌ریختیم و منتظر روزی می‌ماندیم که قلکمان پر و سنگین شود.
خرید قلک و شکستن آن، اولین تجربه ما از پس‌انداز پول و یادگیری مفهومی به نام «سواد مالی» بود. ولی حالا در سال ۱۴۰۳، شاید حتی خیلی از کودکان با واژه‌ای به نام قلک بیگانه باشند. خیلی از کودکان متولد دهه ۹۰، دیگر پول را صرفا به شکل کارت خرید اعتباری می‌شناسند و حتی شاید یک بار هم پول کاغذی ندیده باشند!
در دنیای امروز، پدران و مادران باید به شیوه‌ای دیگر سواد مالی و روش‌های پس‌انداز پول را به کودکان خود آموزش دهند. بازکردن حساب بانکی کودکان در بانک‌ها و نئوبانک‌ها، بهترین راه برای آموزش مدیریت مالی به کودکان و نوجوانان است. در این مطلب به انواع طرح‌های افتتاح حساب کودکان و ویژگی‌های آن‌ها اشاره می‌کنیم.
نکاتی که باید درباره افتتاح حساب کودکان بدانید
طبق بخشنامه‌های بانک مرکزی، شرایط افتتاح حساب کودکان و نوجوانان در سنین مختلف فرق دارد.
شرایط افتتاح حساب کودکان زیر ۱۲ سال (فرزند کوچک)
- فرزندان زیر ۱۲ سال، نمی‌توانند خود اقدام به بازکردن حساب بانکی کنند. فقط ولی، قیم یا وصی کودک می‌تواند به نام او، حساب بانکی (به‌جز حساب جاری با دسته‌چک) افتتاح کند.
- مادر نیز می‌تواند به نام فرزند خود، حساب بانکی (فقط از نوع قرض‌الحسنه پس‌انداز) باز کند.
- برداشت از حساب کودکان زیر ۱۲ سال، فقط توسط فردی که حساب را افتتاح کرده (مادر، ولی، قیم یا وصی) امکان‌پذیر است. پس خود کودک اجازه برداشت از حساب خود را تا سن ۱۸ سالگی نخواهد داشت؛ ولی اگر از دادگاه حکم رشد بگیرد، می‌تواند بدون نیاز به فرد افتتاح‌کننده حساب، از آن پول برداشت کند.
- در صورتی که مادر برای کودک حساب بانکی باز کرده باشد، تا سن ۱۸ سالگی فرزند، فقط خود او اجازه برداشت از حساب را دارد. ولی اگر مادر فوت کند، کودک تا قبل از ۱۸ سالگی اجازه برداشت از حسابش را نخواهد داشت؛ مگر اینکه از دادگاه حکم رشد دریافت کند.
- افراد زیر ۱۲ سال، به شرط دریافت حکم رشد از دادگاه، می‌توانند بدون نیاز به حضور ولی، وصی، قیم یا مادر خود نیز افتتاح حساب (سپرده مدت‌دار یا قرض‌الحسنه) کنند. اجازه برداشت از حساب این افراد، فقط با خودشان است و فرد دیگری به پول‌هایشان دسترسی نخواهد داشت.
شرایط افتتاح حساب نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ سال
- افراد ۱۲ تا ۱۸ساله، خود می‌توانند اقدام به افتتاح حساب (فقط از نوع قرض‌الحسنه) کنند. همچنین ولی، وصی، قیم یا مادر نیز مثل قبل می‌توانند برای آن‌ها حساب باز کنند.
- امکان برداشت از حساب برای افراد ۱۲ تا ۱۸ساله، وجود ندارد، مگر اینکه از دادگاه حکم رشد دریافت کرده باشند.
- امکان افتتاح حساب از نوع سپرده مدت‌دار، فقط برای افراد ۱۲ تا ۱۸ساله دارای حکم رشد وجود دارد.
بیشتر بخوانید: با بهترین سرمایه‌گذاری زیر ۱۰۰ میلیون آشنا شوید
آیا امکان تغییر حساب بعد از ۱۸ سالگی وجود دارد؟
برای افتتاح حساب بانکی کودکان زیر ۱۸ سال، اطلاعات تماس والدین در سیستم بانکی ثبت می‌شود. (زیرا افراد زیر ۱۸ سال اجازه خرید سیم‌کارت به نام خود را ندارند.) این موضوع باعث می‌شود امکان احراز هویت فرزند یا دریافت رمز پویا برای خریدهای اینترنتی، وجود نداشته باشد.
فرزندان بعد از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام، می‌توانند به شعبه‌ای که در آن حساب دارند مراجعه کنند و اطلاعات حساب خود را تغییر دهند. مسئول بانک با دریافت مدارک هویتی فرزند، مراحل احراز هویت و تغییر شماره تماس او را انجام می‌دهد.
بعد از طی این مراحل، حساب بانکی به‌طور کامل در اختیار فرزند قرار خواهد گرفت. همچنین در صورتی که امکان مراجعه به شعبه اصلی وجود نداشته باشد، امکان نامه‌نگاری با شعبه اصلی و ارسال مجوز به شعب دیگر نیز وجود دارد.
فرق ولی، وصی و قیم چیست؟
- ولی: این فرد سرپرست قانونی فرزند تا پایان دوران کودکی (دختران تا ۹سال و پسران تا ۱۵ سال) است و مسئولیت امور مالی او را نیز تا ۱۸ سالگی به عهده دارد. ولی قانونی فرزند، فقط می‌تواند پدر یا پدربزرگ پدری او باشد.
- وصی: ولی می‌تواند فردی را به‌عنوان وصی خود انتخاب کند. در صورتی که ولی قبل از سن ۹ سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران فوت کند، وصی وظایف او را به عهده خواهد گرفت.
- قیم: دادگاه برای کودکانی که نه وصی و نه ولی دارند (کودک محجور) قیم تعیین می‌کند.
حکم رشد چیست؟
حکم رشد، گواهی است که دادگاه به فرد زیر سن قانونی می‌دهد تا به کمک آن بتواند از خدمات مالی بهره‌مند شود. این حکم نشان می‌دهد کودکی که به سن قانونی نرسیده، دارای بلوغ عقلی لازم بوده و به‌تنهایی توانمندی لازم را برای بهره‌مندی از خدمات قانونی مختلف داراست. این حکم توسط قاضی و بعد از بررسی‌های میدانی و جمع‌آوری استشهاد محلی صادر می‌شود. برای گرفتن حکم رشد، سن دختر باید بالای ۹ سال و سن پسر باید بالای ۱۵ سال باشد.
انواع طرح افتتاح حساب برای کودکان به‌صورت حضوری و آنلاین
بانک‌های مختلف شرایط خاص خود را برای افتتاح حساب فرزندان دارند. با مراجعه حضوری به همه بانک‌ها، می‌توانید برای فرزند خود حساب باز کنید. البته در سال‌های اخیر، نئوبانک‌ها (بانک‌های آنلاین) نیز شرایط ویژه‌ای را برای افتتاح حساب مخصوص کودکان ارائه کرده‌اند.
بهترین بانک‌ها برای افتتاح حساب کودکان به‌صورت حضوری
بهترین طرح‌های افتتاح حساب کودکان به‌صورت حضوری عبارت‌اند از:
طرح آرزوی بانک ملی
حساب کودکان آرزو، طرح اختصاصی بانک ملی برای افتتاح حساب کودکان است. برای افتتاح حساب قرض‌الحسنه آرزو در این بانک نیاز است یکی از والدین باید به‌صورت حضوری به شعب مراجعه کند و مدارک هویتی خود و فرزندشان را ارائه دهد. بعد از افتتاح حساب، آرزو کارت ملی نیز برای فرزند صادر می‌شود.
از جمله مزایای حساب آرزوی ملی، می‌توان به امکان عضویت در «کانون آنلاین جوانه‌های بانک ملی ایران» اشاره کرد. در این کانون، کودکان می‌توانند از جوایز، سودهای بانکی متنوع و آموزش‌های مربوط به مفاهیم بانکی و اقتصادی، بازی‌های مرتبط با این حوزه و مسابقات مختلف بهره‌مند شوند. یکی دیگر از امکانات این حساب، «اپلیکیشن مالی و سرگرمی هُپ» (Hope) است که امکانات متنوعی دارد.
طرح تاک بانک کشاورزی
«تاک» نام طرح اختصاصی بانک کشاورزی برای افتتاح حساب ویژه کودکان و نوجوانان است. این حساب نیز از نوع قرض‌الحسنه است و والدین برای افتتاح آن، باید به همراه مدارک هویتی خود و فرزندشان، به‌صورت حضوری به یکی از شعب این بانک مراجعه کنند.
کودکان دارای این حساب، می‌توانند به عضویت «سرزمین آربانج» درآیند. سرزمین آربانج، باشگاه اختصاصی کودک و نوجوان بانک کشاورزی است که در آن سرگرمی‌ها و آموزش‌های مالی متنوعی تعریف شده است. کودکان با عضویت در این باشگاه، می‌توانند امتیاز کسب کرده، در قرعه‌کشی‌ها شرکت کنند و سواد مالی خود را افزایش دهند.
بانک کشاورزی نیز برای صاحبان این حساب، کارت تاک (کارت نوجوان مهرگستر) صادر می‌کند. سقف انتقال وجه روزانه با کارت تاک از طریق خودپرداز، ۲۰۰هزار تومان و سقف برداشت روزانه از خودپرداز، ۱۰۰هزار تومان است. مجموع کل تراکنش‌های مجاز این کارت، ۲۰۰هزار تومان در روز است.
طرح سپرده دانش‌آموزی بانک پاسارگاد
بانک پاسارگاد حساب‌های بانکی مخصوص کودکان و نوجوانان را تحت عنوان «طرح دانش‌آموزی» افتتاح می‌کند. والدین می‌توانند جهت افتتاح حساب در بانک پاسارگاد برای فرزندان بالای ۷ سال خود، به‌صورت حضوری به شعب این بانک مراجعه کنند. نکته جالب این است که بانک پاسارگاد ۱۰۰هزار تومان جایزه افتتاح حساب نیز به کودکان تقدیم می‌کند. حساب دانش‌آموزی پاسارگاد از نوع سپرده کوتاه‌مدت عادی است و ۸درصد سود به‌صورت ماه‌شمار به آن تعلق می‌گیرد.
طرح سپرده قرض‌الحسنه امید آینده از بانک آینده
بانک آینده تسهیلات افتتاح حساب قرض‌الحسنه خود را در قالب طرح «امید آینده» ارائه می‌کند. این طرح ویژه کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۸ساله است. این بانک هنگام افتتاح حساب، ۳۰هزار تومان هدیه نیز به صاحب حساب تقدیم می‌کند.
دانش‌آموزانی که در بانک آینده حساب دارند، می‌توانند از کمک‌هزینه‌های تحصیلی و حمایت‌های این بانک در مسابقات المپیادی و اختراعات، آمادگی کنکور، کارآفرینی و مسابقات علمی و فنی، تشکل‌های دانش‌آموزی و کسب تجربه برای ورود به بازار کار استفاده کنند.
طرح کارت نوجوان بانک اقتصاد نوین
کارت نوجوان بانک اقتصاد نوین، به نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ساله ارائه می‌شود. نوجوانان می‌توانند خود به‌صورت مستقل اقدام به افتتاح حساب نوجوان بانک اقتصاد نوین کنند؛ اما مدیریت و نظارت بر نحوه استفاده از وجوه حساب، به عهده والدین خواهد بود. این حساب، از نوع سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت است. سقف تراکنش کارت نوجوان یک میلیون تومان در روز و سقف برداشت از آن ۱۰۰هزار تومان است.
طرح پس‌انداز مسکن جوانان بانک مسکن
طرح حساب پس‌انداز مسکن جوانان، برای دریافت تسهیلات مسکن است. والدین می‌توانند برای فرزند خود، در بانک مسکن سپرده مسکن جوانان باز کرده و به‌صورت ماهیانه، سالیانه یا یکجا، مبلغی را به آن واریز کنند. حداقل مبلغ واریزی ماهانه در پنج سال اول، ۸۰۰هزار تومان است.
امکان برداشت از این حساب، وجود دارد؛ اما به شرطی که متوسط موجودی حساب بعد از برداشت، از حداقل مبلغ تعیین‌شده کمتر نشود. بعد از گذشت حداقل ۵ و حداکثر ۱۵ سال از افتتاح حساب، امکان استفاده از تسهیلات مربوط به این حساب وجود دارد؛ نرخ سود این تسهیلات، حداکثر ۹درصد است.
طرح آتیه پلاس بانک سامان
طرح آتیه پلاس بانک سامان، نوعی سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار است. این حساب، بهترین گزینه برای والدینی است که می‌خواهند برای آینده فرزندانشان، سرمایه‌گذاری کنند. حداقل مدت سپرده‌گذاری آتیه پلاس ۵ و حداکثر ۲۵ سال است و در پایان این دوره، سود حساب پرداخت می‌شود.
سود این سپرده، ۱۵درصد سالانه است. بسته به مدت سپرده‌گذاری و مبلغ اقساط ماهیانه، هر ۶ ماه یکبار، سودی با نرخ متغیر ۲ تا ۷درصد نیز به این سپرده تعلق می‌گیرد. حداقل مبلغ برای افتتاح این حساب، ۵۰هزار تومان بوده و تعیین مبلغ اقساط به عهده مشتری است.
افتتاح حساب برای کودکان در نئوبانک‌ها: معرفی بهترین طرح‌ها
نئوبانک‌ها نسل جدید بانک‌ها هستند که شعبه فیزیکی ندارند و همه خدماتشان را به‌صورت آنلاین ارائه می‌کنند. مزیت بزرگ افتتاح حساب برای کودکان در نئوبانک‌ها، این است که این بانک‌ها با ارائه خدمات آنلاین متنوع، در جهت افزایش سواد مالی کودکان و نوجوانان نیز گام برمی‌دارند.
حساب دیجیتال کودکان و نوجوانان بانک پاسارگاد (نئوبانک زیپاد)
شهر هوشمند کیدزی، پلتفرم ساخته‌شده توسط بانک پاسارگاد است که خدمات متنوعی را به کودکان، نوجوانان و والدین آن‌ها ارائه می‌کند. یکی از مهم‌ترین خدمات کیدزی، نئوبانک زیپاد، اولین حساب دیجیتال مخصوص کودکان و نوجوانان است.
افتتاح حساب زیپاد مختص کودکان زیر ۱۸ سال است و صفر تا صد آن به‌صورت آنلاین انجام می‌شود. از جمله امکانات این حساب دیجیتال می‌توان به قلک دیجیتال، کارت شتابی (زی‌کارت) و کیف پول الکترونیکی اشاره کرد.
حساب دیجیتال زیپاد امکانات مختلفی را در اختیار والدین قرار می‌دهد که باعث تبدیل شدن آن به بهترین حساب بانکی برای کودکان شده است؛ برای مثال به کمک قلک دیجیتال، والدین می‌توانند پول توجیبی فرزندشان را مستقیما به حساب آن‌ها واریز کنند. همچنین امکان نظارت کامل روی تراکنش‌های کودک و تعیین سقف خرید روزانه توسط والدین، امکان‌پذیر است. علاوه بر آن امکان درخواست وام برای بزرگسالان نیز وجود دارد.
حساب دیجیتال بلوجونیور (نئوبانک بلوبانک)
بلوجونیور، نام سرویس بلوبانک برای کودکان و نوجوانان ۷ تا ۱۴ساله است. والدین برای افتتاح حساب قرض‌الحسنه در بلوجونیور، باید خود حساب بلوبانک داشته باشند و اپلیکیشن بلوجونیور را هم نصب کنند. بعد از تکمیل اطلاعات و بارگذاری مدارک، کارت بانکی برای کودک صادر و ارسال می‌شود.
با داشتن کارت بانکی بلوجونیور، امکان خرید روزانه تا سقف ۱۰میلیون تومان و برداشت تا سقف ۲۰۰هزار تومان وجود دارد. همچنین امکان واریز خودکار پول توجیبی و پاداش از حساب بلوبانک والدین به حساب بلوجونیور فرزندان نیز در این سرویس تعریف شده است.
بیشتر بخوانید:نکات طلایی که باید در مورد رتبه اعتبارسنجی بانکی بدانید
مدارک لازم جهت افتتاح حساب کودکان
مدارک لازم برای افتتاح حساب کودکان به‌صورت حضوری عبارت‌اند از:
- اصل و کپی مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) یکی از والدین، وصی یا قیم قانونی
- اصل و کپی مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) کودک
- تکمیل فرم‌های بانکی
- واریز وجه به حساب
- حکم رشد (در صورت نیاز)
مدارک لازم برای افتتاح حساب در نئوبانک‌ها، به‌صورت آنلاین (آپلود) دریافت می‌شود. همچنین والدین باید در اپلیکیشن بانکی، عملیات احراز هویت را نیز انجام دهند. تحویل کارت بانکی از طریق پست یا به‌صورت حضوری در شعبه انجام خواهد شد.
بیشتر بخوانید: وام مضاربه چیست؟ هرآنچه باید درباره وام مضاربه بدانید
- آموزش سواد مالی به کودکان
- تشویق کودکان به پس‌انداز
- کمک به ایجاد حس استقلال مالی در کودکان
- کمک به والدین در نظارت بر هزینه‌های فرزندان
- وجود امکانات متنوعی مثل عابربانک‌های رنگی و جذاب، قلک دیجیتال، تسهیلات و غیره در نئوبانک‌ها
معایب افتتاح حساب کودکان
- محدودیت تراکنش روزانه
- پیچیدگی‌های قانونی افتتاح حساب برای کودکانی که ولی قانونی ندارند.
- محدودیت در انجام تراکنش‌های اینترنتی و عدم ارسال رمز پویا (به دلیل نداشتن سیم‌کارت به نام فرزند)
- احتمال تصمیم‌گیری‌های مالی اشتباه در صورت نداشتن سواد مالی کافی
افتتاح حساب برای کودکان، بهترین راه برای تامین مالی آتیه آن‌ها
بهترین سن برای یادگیری پس‌انداز و مدیریت پول، همان سنین کودکی است. افتتاح حساب برای فرزندان، بهترین راه برای آموزش سواد مالی و تشویق آن‌ها به پس‌انداز است. در این مطلب درباره انواع حساب‌های بانکی ویژه کودکان و نوجوانان و شرایط افتتاح آن‌ها صحبت کردیم.
سال‌های زیادی است که بانک‌های مختلفی مثل ملی، اقتصاد نوین، رفاه کارگران، پاسارگاد، سامان و غیره، امکان افتتاح حساب توسط والدین، قیم یا وصی کودکان را ارائه می‌کنند. همچنین اخیرا نئوبانک‌هایی مثل پاسارگاد و بلوبانک، با ارائه خدمات آنلاینی مثل حساب دیجیتال زیپاد کودکان و حساب بلوجونیور، افتتاح حساب و نظارت بر تراکنش‌های کودکان را برای والدین ساده‌تر کرده‌اند.
سوالات متداول
آیا مادر می‌تواند برای فرزندش حساب بانکی باز کند؟
بله؛ طبق قوانین جدید، مادران نیز می‌توانند برای فرزندان زیر ۱۸ سال خود، حساب بانکی افتتاح کنند. مادران فقط می‌توانند حساب قرض‌الحسنه برای فرزندانشان باز کنند.
بهترین حساب بانکی دیجیتال برای کودکان چیست؟
در حال حاضر بانک‌های پاسارگاد و سامان (بلوبانک) بهترین حساب‌های دیجیتالی را برای کودکان باز می‌کنند. این حساب‌ها، زیپاد و بلوجونیور نام دارند.
مدارک لازم برای افتتاح حساب بانکی کودکان چیست؟
مهم‌ترین مدارک شامل اصل و کپی مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) یکی از والدین، وصی یا قیم قانونی، اصل و کپی مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) کودک و حکم رشد (در صورت نیاز) است.
